Op het terrein van het voormalige Volksbankgebouw uit 1974 ontstond tussen oktober 2018 en september 2021 een multifunctioneel gebouwencomplex. Behalve de Volksbank zijn hier onder andere stichtingen van het aartsbisdom Freiburg, een gymnasium, het Hotel Courtyard by Marriott Freiburg en kantoor- en winkelruimtes gevestigd. Om de ecologische voetafdruk van het bouwproject te minimaliseren, werden bij de sloop bijna alle gebruikte materialen en bouwmaterialen gerecycled. Dit was een van de vele criteria die leidden tot de toekenning van het voorcertificaat in goud door de Deutsche Gesellschaft für Nachhaltiges Bauen (DGNB).
Maar ook het nieuwbouwproces was indrukwekkend. Al drie jaar na de start van de bouw kon het project sleutelklaar aan de opdrachtgevers worden overgedragen. Dit feit onderstreept met het oog op het designconcept de enorme inzet van alle betrokkenen, van de planning tot aan de uitvoering.
Architectuur als lokale referentie
Het gerenommeerde architectenbureau Hadi Teherani Architects uit Hamburg ontwikkelde alle voor het gebouw essentiële aspecten – van de architectuur en de planning van het interieur tot het productdesign. Zo ontstond direct tegenover het centraal station van Freiburg een markant gebouw dat identiteit geeft en als visitekaartje voor de stad fungeert.
Het gebied omvat een bruto vloeroppervlak van 43.000 vierkante meter, verdeeld over verschillende gebouwen die rond een binnenplaats gerangschikt zijn. De gevel bestaat uit ramen tot op de vloer met daarvoor een hangende lamellenstructuur van geanodiseerd aluminium profielen. Als citaat van het voor de regio bepalende Zwarte Woud refereert de constructie op een abstracte manier naar bomen in het bos. De lisenen die voor het glazen buitengevel lijken te zweven, beschikken over dimbare lichtbanden voor een dynamische verlichting in het donker. De verticale lijn wordt doorbroken door kubistische vormen, die verspringend op elkaar gestapeld een twaalf verdiepingen tellende toren vormen. Ondanks zijn complexiteit slaagt het gebouw er in zich in de stedelijke omgeving te integreren. Tegelijkertijd springt het markant uit het stadsbeeld naar voren.
Van tijdloos contrast tot weelderig groen
Terwijl het interieur met donkere, antracietkleurige oppervlakken, roestvrij staal, witte muren en warme houtaccenten een tijdloze stijl onderstreept, straalt de binnenplaats en twee separaat toegankelijke buitenterrassen in weelderig groen. Midden in de stedelijke omgeving creëren talrijke begroeiingen gevarieerde en veelzijdige bruikbare zones: "De terrassen dienen als een oase van ontspanning, maar zijn tegelijkertijd deel van de nieuwe open-space-werkomgeving", verklaart Dipl.-Ing. Architect Patrick Springer van de Volksbank Freiburg.
Om dit te bereiken, plande men meerdere verhoogde bedden op de terrassen. Samen met de houten zitbanken geven ze structuur aan het buitenterrein. Bovendien bieden ze ruimte voor grotere beplante oppervlakken. Op de binnenplaats, die tegelijkertijd het dakoppervlak van de begane grond vormt, dienen de plantsystemen tegelijk als een begrenzing van de verschillende functionele zones, omdat de binnenplaats wordt gebruikt door zowel de Volksbank als het hotel. Met het oog op de duurzaamheid werd ervoor gekozen om de dakoppervlakken van begroeiing te voorzien. Maar de buitenterreinen werden niet alleen met het oog op de vormgeving bewust ontwikkeld. De oppervlakken zijn blootgesteld aan de weersomstandigheden en daarom moest ook rekening worden gehouden met alle functionele aspecten. Dit betekende onder andere een betrouwbaar regenwaterbeheer bij lichte tot zware regenval. Hiervoor zorgt de installatie van hoogwaardige en belastbare afwateringssystemen.
Verhoogde bedden als structurerende elementen
Voor de uitvoering van de werkzaamheden van de binnenplaats tot aan de dakoppervlakken tekende flor-design Dach GmbH. Dit bedrijf uit Freiburg heeft 25 jaar ervaring in de tuin- en landschapsbouw en is bovendien gespecialiseerd in dakbegroeiing en verticale wandbegroeiingen. Met zijn veelzijdige knowhow was flor-design het passende bedrijf voor dit project op het Volksbank-areaal. Voor de passende producten voor de verhoogde bedden, de afwateringsoplossingen en de aanvulling op de dakbegroeiing koos men met Richard Brink GmbH & Co. KG voor een competente partner.
De metaalwarenfabrikant leverde voor de binnenplaats en de terrassen in totaal 882 m op maat gemaakte aluminium wanden voor verhoogde bedden. De 4 mm dikke plantsystemen met een totale hoogte van 700 mm vormen grote perkzones. Deze nemen het rechtlijnige ontwerp van de omliggende gebouwen in het klein over en zorgen tegelijk voor structuur in de buitenruimte. Vooral op de binnenplaats zorgen ze voor een ruimtelijke structuur, waardoor ze recht doen aan de veelzijdige gebruiksdoelen van het gebouw. De geïntegreerde houten zitmeubelen gaan vrijwel naadloos over in het groen. Hier kunnen bezoekers ontspannen, pauzeren of in de buitenlucht werken. De lichtgekleurde houtsoorten vormen een geslaagd contrast met de verhoogde bedden. Deze zijn gecoat met de kleur DB 703 ijzermica, en gaan naadloos over in de houten vloer van de binnenplaats. Op de twee terrassen domineren grassen en bomen met een discrete hoogte en kruin, om het uitzicht op de omgeving niet te verstoren. In het verhoogde bed van de binnenplaats werden grotere planten en bomen toegepast. Ondanks het grote formaat verliep de montage van de plantsystemen van de firma Richard Brink snel en moeiteloos. Het resultaat van het nauwkeurige maatwerk en het doordachte insteeksysteem van de modulaire verhoogde bedden.
Drainage met designkwaliteit
Langs de glazen gevels koos de opdrachtgever voor afwateringsoplossingen van de firma Richard Brink. In totaal werden 161 m van de drainagegoot "Stabile" van roestvrij staal, deels als maatwerk, met inlaatbreedtes tussen 200 mm en 390 mm gebruikt. Ze nemen de neerslag betrouwbaar op en leiden deze doelgericht van de gevels af en beschermen deze zodoende. De uitstekende goten en alle langsstaafroosters van 20 x 3 mm, die als afdekking dienen, zijn voorzien van een kunststof coating in RAL 9011 grafietzwart. Hiermee passen de goten elegant in de kleurstelling van het gebouw en zetten ze vooral op de terrassen op geslaagde wijze accenten die contrasteren met de tegelvloer. Op sommige plaatsen op het terrein zorgen drainagegoten voor een selectieve ondersteuning van het drainagesysteem.
Ook op de daken van de kubusvormige constructies zijn de producten van de metaalwarenfabrikant terug te vinden. 882 m substraatrails met een hoogte van 160 mm omsluiten op een elegante manier de uitgebreide dakbegroeiing en scheiden deze van de omliggende grindlaag. Bovendien verdelen ze verschillende dakvlakken, die met splitbedden bedekt zij, en geven ze de natuurstenen de nodige ondersteuning.
Na afronding van de werkzaamheden trekt de Volksbank Freiburg een zeer positief resumé en wijst daarbij vooral op de goede samenwerking van alle deelnemers aan het project: “Het bouwproces verliep zeer tevredenstellend binnen het gestelde tijdsbestek. Ondanks de coronapandemie is het gelukt om stipt op tijd op te leveren, en tegelijkertijd hoogwaardige vertrekken oppervlakken te creëren. De groene buitenruimtes dragen sterk bij aan onze tevredenheid en slaagden erin om onze ideeën en wensen zelfs te overtreffen”, besluit Dipl.-Ing. Architect Patrick Springer van de Volksbank Freiburg.
(ca. 8.030 tekens)
